تحقیق تشريح دخالت هاي مرمتي در عمارت چهل ستون قزوين

دسته بندي : فنی و مهندسی » عمران
تشريح دخالت هاي مرمتي در عمارت چهل ستون قزوين

كاخ چهل ستون قزوين از اين جهت كه تنها كاخ باقي مانده از مجموعه كاخ هاي سلطنتي اين شهر در زمان شكوفايي و رونق دوره صفويه است، همواره مورد توجه محققين تاريخ هنر و معماري و مردم اين شهر بوده است. و با رشد آهنگ توجه به سوي آثار تاريخي در مملكت، عمليات ويژه تعميراتي در اين بناي ارزشمند به اجرا در آمد و استمرار يافت. گرچه پيش از اين نيز در زمان قاجار در دست حكام و فرمانداران شهر مورد بهره برداري مستمر بود. در اين گزارش سعي شده، تا با توجه به مدارك موجود، سلسله تعميرات و دخالت هايي كه به منظور حفظ اين عمارت به انجام رسيده، با در نظر گيري اهداف و سياست هاي مورد نظر و با اشاره به انجام دهندگان آن، به صورت نسبتاً مفصلي شرح داده شود.
نخستين گزارش مكتوبي كه از تعميرات بناهاي سلطنتي قزوين در دست داريم، مطالبي است كه ناصرالدين شاه قاجار در سفر اولش به فرنگ به رشته تحرير درآورده است. او كه در مسيرش از قزوين گذشته، مي نويسد: بناها بسيار خراب شده بود. به باقرخان (سعدالسلطنه) دستور داديم تا آنجا را تعمير كلي كند. سپس در سفر سوم، هنگام بازگشت از فرنگ، در خاطراتش مي خوانيم كه از تعميرات خوب سعدالسلطنه تعريف و تمجيد مي كند. اگر زمان حكومت سعدالسلطنه و سفر ناصرالدين شاه را در نظر بگيريم، اين تعميرات بايد در حدود سال هاي 12-1306 هـ.ق باشد. كه همزمان با ساخت و سازهاي نسبتاً وسيع و تعميرات ديگر قاجاري در قزوين است. نوشته فرهادميرزا معتمدالدوله در كتاب هدايت السبيل و كفايه الدليل نيز اشاره به تعمير عمارت در سال 1312 هـ.ق دارد. (ركني)
علاوه بر اين عمارت، يكي ديگر از بناها موسوم به حيات نادري- از بناهاي دوره صفوي- مرمت گرديد و در ايوان شمالي مسجد جامع عقيق تعميراتي توسط سعدالسلطنه به عمل آمد. اين عمارت پس از نوسازي‌اي كه به كيفيت آن اشاره خواهد شد، به عنوان فرمانداري مورد بهره برداري قرار گرفت. در واقع اساسي ترين دخالت در عمارت زماني به وقوع پيوست كه سه قرن و نيم از حيات آن مي گذشت.
نوع دخالت تعميراتي اين زمان را در واقع بايد تعمير، تغيير و نوسازي بدانيم كه شامل:
- افزوده شدن رواق ستوندار آجري دور بنا در طبقه هم كف كه نمي دانيم جايگزين ستونهايي شده كه پيش از اين وجود داشته، يا اينكه به عنوان تعميرات به طرح ساختمان افزوده شده اند.
- تعويض پوشش شيرواني با نقاشي هاي زير آن بر روي چوب در تراس دور تا دور طبقه بالا كه قاعدتاً آسيب ديدگي زيادي داشته است.
- نقاشي هاي دوران صفوي (بويژه لايه هاي دوم) تيشه‌اي شد و روي آن با نقاشي‌هاي گل و مرغ به سبك دوران قاجار تزئين گرديد و هم چنين تابلوهايي به سبك فرنگ در بدنه ديوارها و طاقچه ها نقاشي گرديد و افزون بر آن چند تصوير چهره (پرتره) رنگ روغني نيز ترسيم شد. (مجابي 495)
- تالار فوقاني و مقرنس هاي سقف تالار هم كف گچ كاري شد.
- درگاه هاي فضاي هم كف را به دليل عدم اطمينان از استحكام آنها، تنگ‌تر يا كوتاه تر نمودند.
- حوض آبي نيز در جبهه جنوبي عمارت احداث گرديد كه در واقع در پي تغيير جهت مسير آبي بوده كه از بيرون به داخل عمارت جريان داشته است. حوض ميان تالار هم كف نيز بلا استفاده ماند و كور گرديد.
* مرحوم گلريز در كتاب مينو‌در آورده اند، از سال 1300 خورشيدي به بعد عمارت مذبور در دست فرمانداران بوده و برخي تغييرات در آن داده اند كه يكي تغيير راهروي طبقه بالاست و ديگري آنكه دو اطاق كوچك از تالار را جدا كرده به دفتر اختصاص داده اند.
علاوه بر اينها، براي احداث پله جديد، ايوان شمالي را به طور كامل بسته و پله خانه اصلي را كور كردند. و در ضمن سه ايوان ديگر را بسته، به صورت اتاق در آوردند. در عكس هاي قديمي پيش از مرمت سال 1347 از بخش هاي گفته شده، به خوبي پيداست كه افزوده ها مربوط به اوايل حكومت پهلوي است.
* از سال 1334 خورشيدي طبقه تحتاني عمارت به موزه هنرهاي زيباي قزوين اختصاص يافت. به قول مرحوم گلريز، اشكوب زيرين را در اين سال خواستند تعمير كنند كه به دليل ناآگاهي افراد در هنگام تراشيدن اندودهاي گچ، به نقاشي صفوي لايه زيرين ضربه وارد كردند، به طوري كه غالب صورت ها عيب كردند. (گلريز ص609)
(البته معلوم نيست كه واقعاً اين عيب كردن نقاشي ها در اين زمان صورت گرفته باشد. چون در لايه برداري هايي كه سال هاي بعد توسط متخصصين مرمت آثار انجام شد، معلوم گرديد كه در زمان قاجار براي اندود مالي ديواره ها، بدنه ها را تيشه اي كرده اند تا اندود بهتر بر ديوار بنشيند.
* با تاسيس سازمان حفاظت آثار باستاني ايران به سال 1344، آنطور كه از شواهد پراكنده و اظهارات شفاهي پيداست، عمارت چهل ستون در سال 1347 توسط دفتر فني اين سازمان در قزوين، به كارشناسي آقاي مهندس علي اكبر سعيدي مرمت شد. در مقاله خانم محبوبه امير غياثوند درباره كاخ هاي سعادت آباد مي خوانيم: «در سال 1347 كف طبقه دوم بناي ارسي خانه (عمارت كلاه فرنگي) به
دسته بندی: فنی و مهندسی » عمران

تعداد مشاهده: 7641 مشاهده

فرمت فایل دانلودی:.doc

فرمت فایل اصلی: word-قابل ویرایش

تعداد صفحات: 32

حجم فایل:103 کیلوبایت

 قیمت: 4,100 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.   پرداخت و دریافت فایل پشتیبانی 24 ساعته : 09909994252